Zomer

Hond en zomer

De zomer brengt behalve de zon ook risico’s met zich mee. Ieder jaar verschijnen er berichten over honden die oververhit raken in een auto, tijdens een wandeling of op het strand, met als gevolg dat de hond in coma raakt en overlijdt. Hondengedragsdeskundige Michelle Vrolijk heeft daarom dit praktische artikel vol tips en weetjes geschreven. Een mooie zomer samen!

Hond en warmte

Oververhitting bij honden vindt veel sneller plaats dan je verwacht. Honden kunnen niet transpireren zoals mensen; ze hebben vrijwel geen zweetklieren. Ze kunnen alleen zweten via hun voetzooltjes en door middel van hijgen. Daardoor kunnen ze hun warmte slecht kwijt.

Wanneer is het voor een hond zomer?

Een temperatuur van 20 graden Celsius of warmer is voor mij de richtlijn.

Wat niet te doen?

Met warm(er) weer kan een hond door activiteiten in zon, schaduw of water snel oververhit raken. Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld spelen, achter ballen aan rennen, joggen, fietsen en trainen. Ook rustige ‘activiteiten’ zoals wandelen, onder een parasol op het strand, mee in het fietsmandje of mee in de auto kunnen risico’s met zich meebrengen.
Laat je hond op een warme(re) dag nooit achter in de auto, tent, caravan of in andere ruimtes die snel opwarmen zoals bijvoorbeeld een schuur met plat dak. Dergelijke ruimtes worden snel extreem heet.

Wat dan wel?

Je kunt het beste op warme dagen jullie leven wat aanpassen:
● Loop vroeg in de ochtend en laat in de avond.
● Houd rustige korte wandelingen in de schaduw.
● Wandel op koele ondergronden zoals gras, aarde en beschutte bospaden.
● Blijf op hete dagen overdag thuis en laat je hond de behoefte doen in de tuin (als jullie daar beide geen problemen mee hebben) of loop een mini-rondje.
● Zorg voor koele schaduwrijke plekken en de mogelijkheid om van plek te veranderen.
● Drinkwater moet altijd ruim voldoende aanwezig en bereikbaar zijn.
● Let goed op je hond en vraag advies aan een deskundige bij twijfel, vragen of problemen.
● Hersenwerk spelletjes om ze toch een beetje bezig te houden.

Zwemmen bij warm weer

Zwemmen is niet per definitie de oplossing bij warm weer. Het hangt af van de hond, de locatie, het tijdstip (de vroege ochtend of de late avond is de beste optie) en de omstandigheden. Door zwemmen, spelen in het water of ballen uit het water halen krijgt een hond het vaak extra warm. Als de hond daarna weer moet lopen of de hete auto in moet, dan doet de goedbedoelde zwempartij vaak meer kwaad dan goed. De hond gaat dan nat, (te) druk en oververhit de auto in.
Bij honden met een lange of dikke (onder)vacht duurt het lang voordat ze volledig (tot op de huid) zijn opgedroogd. Bovenop lijken ze droog maar dieper in de vacht is het nog nat. Dit kan gaan broeien en resulteren in vervelende wonden zoals hot spots.

Hulpmiddelen bij warm weer

● Er zijn diverse artikelen te koop om honden verkoeling te brengen zoals koelmatten, -halsbanden en -tuigen. Als je deze wilt aanschaffen dan zou ik kiezen voor een koel mat omdat je dan de keuze bij de hond legt: hij kan er (deels) op gaan liggen of niet. Bij een koelband en -tuig is de hond afhankelijk van de eigenaar waardoor de hond geen keuze heeft wat ik een groot nadeel vind. Daarnaast vind ik ze vaak (in natte staat) te zwaar.
● Een natte handdoek of een handdoek uit de vriezer om op te liggen is voor sommige honden fijn. Geef je hond echter de keus, dwing hem niet.
● Een kinderbadje gevuld met wat water in de tuin of op balkon zodat je hond kan pootje baden als hij dat wil. Wel op tijd verversen in verband met bacteriën.

‘Even’ in de auto

Het achterlaten van een hond in de auto bij warm of zonnig weer kan afschuwelijke gevolgen hebben. Een auto in de schaduw kan snel in de zon komen te staan omdat de zon draait, en zelfs een auto in de schaduw met de ramen open wordt snel te heet voor een hond. De temperatuur in een auto kan binnen een paar minuten oplopen tot 50 à 60 graden Celsius. De hond zal dan buiten bewustzijn raken en stikken.

Altijd op blote voeten

In de zomer kan de grond letterlijk te heet onder je voeten worden, denk bijvoorbeeld aan het zand op het strand. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor asfalt en steen: dat krijgt een veel hogere temperatuur dan je wellicht zou verwachten omdat ze warmte vasthouden. Bovendien loopt je hond dichterbij de warmtebron omdat hij dichter bij de grond loopt waardoor het extra warm is.
Warme oppervlaktes kunnen blaren en brandwonden aan de voetzooltjes van je hond veroorzaken wat ontzettend pijnlijk is. Als je met je blote voeten de ondergrond test, dan voel hoe warm het is. Is het te heet onder jouw voeten? Dan is het zeker te heet voor de voetzooltjes van je hond. Een hond draagt geen schoenen, hij loopt altijd op ‘blote voeten’.

Hond op reis

Gaat de hond mee op reis in de auto, dan is het verstandig om voorbereid op pad te gaan, ook al gaat het misschien om een ritje van slechts een half uur. Ik vertrek nooit zonder een aantal flessen water, een drinkbak, diverse grote badlakens (ik heb een grote hond), een koeldeken om de auto koel te houden en mijn mobiele telefoon. Dan kan ik hond en auto zo koel mogelijk houden.
Daarnaast heb ik standaard een EHBO set in de auto voor mens én dier. Het is een goed idee om met je (holistische) dierenarts of natuurgeneeskundig therapeut te bespreken wat je het beste voor jouw hond in de auto kunt hebben.

Verbranden

Ook honden kunnen verbranden in de zon: huid waar geen, weinig of heel kort haar op groeit, een huid met weinig pigment, de lichtroze neus, de (randen van de) oren van sommige honden, de buik etc. Tevens zijn bepaalde rassen zoals bijvoorbeeld de naakthond extra kwetsbaar.
Zonnebrandcrèmes voor mensen kunnen verschillende ingrediënten bevatten die gevaarlijk zijn voor een hond. Als je hond likt aan de ingesmeerde delen dan krijgt hij de crème binnen. Daarnaast kunnen kleurstoffen, conserveringsmiddelen en parfums tot allergieën leiden. Om deze reden heb ik voorkeur voor een ‘eigen’ zonnebrandcrème voor de hond, bij voorkeur een niet-chemisch product met een hoge beschermingsfactor. Als je hond het water ingaat dan moet de crème ook waterproof zijn.
Oververhitting kent verschillende fases: Gebruik je een spray, let er dan op dat je hond tijdens het in sprayen het product niet in ogen, oren of neus krijgt.

Het herkennen van oververhitting

● Hijgen, koele plekjes blijven zoeken, geen rust meer hebben op één plek.
● Snel hijgen, kwijlen, braken, diarree.
● Slijmvliezen worden bleek.
● Niet meer reageren op prikkels, apathisch, bewusteloos.

Als het fout gaat…

Wanneer een hond door de hitte apathisch, versuft of bewusteloos is, dan kun je het volgende doen:
● Verplaats de hond zo snel mogelijk naar een koele en schaduwrijke plek.
● Laat lauw water (geen koud water!) over de hond lopen of gebruik natte lappen. Koel de hond niet abrupt en extreem sterk af. Onderkoeling kent ook grote risico’s.
● Breng de hond zo snel mogelijk naar de dierenarts voor verdere behandeling.

Extra kwetsbare honden

Sommige honden zijn extra kwetsbaar. Je kunt hierbij denken aan puppy’s, oude, dikke en zieke honden en bepaalde rassen zoals honden met een korte snuit of extra huidplooien. Wees dan extra alert.

Pas op met zwemmen: gevaar voor blauwalg

Tijdens warm weer kan een plotselinge groei van blauwalg ontstaan. Blauwalgen leven in zowel zoet en zout water en floreren vooral goed in stilstaand water of langzaam stromend water. Er zijn verschillende soorten, enkele zijn niet giftig, maar de meeste soorten zijn erg giftig en kunnen fataal zijn voor mens en dier, vooral voor kleine kinderen en huisdieren vanwege hun lichaamsgewicht.
Honden zijn erg gevoelig omdat zij tijdens het zwemmen water kunnen binnen krijgen, maar ook wanneer zij na het zwemmen in besmet water hun vacht aflikken kan het fataal worden. Hoewel er geen tegengif is, kan ondersteunende zorg eventueel wel het leven van je hond redden. Het is noodzakelijk onmiddellijk met je hond naar de dierenarts te gaan en te voorkomen dat je hond onderweg aan zijn/haar vacht likt. Besmet water kan meestal herkend worden aan de blauw/groene waas die over het water ligt, het heeft vaak een muffe/aardachtige geur. Blauwalgen kunnen het water ook bruin of roodachtig kleuren. Sommige soorten veroorzaken schuim op het water.

Pas op met zwemmen: botulisme

Botulisme is een voedselvergiftig die verlamming en tenslotte de dood tot gevolg kan hebben. Wanneer een hond van een besmet kadaver eet, besmet water drinkt of in besmet water zwemt, dan kan de hond botulisme oplopen. Met intensieve zorg kunnen honden de besmetting overleven. Het is verstandig om honden niet te laten zwemmen in ondiep, stilstaand water in de zomer en om op kadavers van vissen en vogels te letten. Ook hier is het advies om zo spoedig mogelijk naar de dierenarts te gaan indien je botulisme besmetting vermoedt.

Veilig zwemwater

Veilig zwemwater kun je vinden op de handige site www.zwemwater.nl. Deze informeert over de hygiëne en veiligheid van buitenzwemplekken, zwemplekken die zijn aangewezen en onderzocht door de provincies, de omgevingsdiensten, de waterschappen en Rijkswaterstaat.

Berenklauw (periode: juni tot oktober)

Mensen willen deze plant nog wel eens verwarren met het onschuldige, veel kleinere Fluitjeskruid. In Nederland hebben we 2 soorten berenklauwen: de reuzenberenklauw en de gewone berenklauw. Beiden zijn te herkennen aan de witte bloemschermen en de grote behaarde bladeren. De reuzenberenklauw heeft ook herkenbare rode vlekken op de stengel. De plant komt vaak voor langs de waterkant en in bermen en wordt steeds vaker gezien in stedelijk gebied.
De grote boosdoener is het sap van de berenklauw. Als een hond in aanraking komt met het sap, zullen er na ongeveer 24 uur rode vlekken ontstaan. Dit proces zet zich voort en er zullen zwellingen en blaren ontstaan die op brandwonden lijken. Het is daarom aan te raden contact op te nemen met je dierenarts voor overleg en behandeling.

Wespen- en bijensteken

Ook wespen en bijen horen bij de ‘gevaren’ van de zomer. Heel wat viervoeters maken iets te gretig jacht op een bij of een wesp en worden daarbij gestoken. Vaak gaat een steek gepaard met een flinke zwelling. Bel in dit geval onmiddellijk naar uw dierenarts.
Nadien kunt u een wespensteek het best verzorgen met azijn en een bijensteek met zeep.
(AniCura Dierenkliniek Causus, Tip van de maand, Eva Spriet)

Tot slot: gezond verstand

Het klinkt misschien wat flauw, maar het is vaak een kwestie van goed kijken (en dan ook echt zien!) en het gezond verstand gebruiken. Bij twijfel: niet doen, raadpleeg een deskundige en/of bedenk een passend alternatief.
Je kunt jezelf bijvoorbeeld afvragen voordat je naar buiten gaat bij warm weer:
•Is het nodig dat we nú gaan?
•Is het verstandig dat we nú gaan?
•Kan ik het anders regelen zodat we niet de warmte in hoeven?
©Michelle Vrolijk
Hondengedragsdeskundige
Website: www.michellevrolijk.nl